Kris Merckx – stichter GVHV, ex-provincieraadslid PVDA

Snelle dagboeknotitie van mijn (onze)1 meidag in Antwerpen. Een feest van de Arbeid waar, door de financiële en economische crisis, de vraag over welk systeem en welk socialisme we nodig hebben, scherper aan de orde was dan de vorige jaren. En met levendige reacties op onze verkiezingscampagne ‘Stop het politieke circus’.

Deze keer droeg hij niet meer de SP-vlag die ik hem tientallen jaren vooraan in de 1 meistoet in Antwerpen heb zien dragen. Hij is nu heel oud en zit op een stoeltje op de Grote Markt naar de stoet te kijken. Rechtover de eretribune, een armkruk naast zich. “Maarckx, kom hier. Ik woon nu in een andere stad, maar heb mij toch nog hier laten brengen. Geef mij uw blaadje. Want het is tijd dat er opnieuw echte rooie komen.” De jonge vrouw naast hem knikt instemmend. De scène is typisch voor het warme onthaal dat wij, met de leden en sympathisanten van de PVDA, vanwege een belangrijk aantal mensen kregen op de 1 mei stoet. Vooraf: het is een goede beslissing geweest om ons eigen 1 meifeest in Brussel, hoe mooi het vaak ook was, vanaf dit jaar te laten vallen. En te vervangen door een nationaal Solidair-feest in het voorjaar op een datum die niet concurreert met traditionele, vooral syndicale, 1 meimanifestaties in de regio’s. We kunnen nu de hele duur van de stoeten in onze stad blijven en hoeven ons niet meer vanaf 11 of 12 uur naar Brussel te spoeden. En achteraf kunnen we ter plaatse verder babbelen en vieren met de betogers. In Antwerpen was dat het knap in elkaar gestoken, en kindvriendelijke, ‘Vierwerk’ op de kaaien.

Een dokwerker: ‘Da’s ’t beste dat ik al gezien heb’ en ook lof van deskundigen

De attributen die bij de ‘Stop het politieke circus’-campagne horen, doen het bij de partijbasis steeds beter. Door de wol geverfde syndicalisten-PVDA-leden, al dan niet al gepensioneerd, lieten zich met veel plezier schminken en een clownspak aantrekken. De hele stoet deelden ze de programmafolder uit met daarop onze inmiddels bekende ‘Stop het politieke circus’-affiche. Zij werden geholpen door ‘serieuze’, niet verklede, militanten zoals onze jonge dokters Sofie Blancke (Deurne) en Elly Van Reusel (Hoboken-Borgerhout) wiens jonge kinderen Anna-Clara en Boas perse hun ouders wilden bijstaan bij het uitdelen. En hen zelfs overtroffen (jong geleerd, enzovoort). Ook Peter Mertens, ik en nog een paar andere kameraden deden het deze keer zonder clownsneus of – pruik. De mensen moeten onze nieuwe en oude boegbeelden toch nog herkennen. Dat helpt, althans voor mij, om met heel wat mensen een babbel te slaan. En daarbij kreeg ik dikwijls spontaan goede reacties. Zowel over de vernieuwing van onze partij als op onze verkiezingscampagne. Bovenaan de hitparade staat natuurlijk de kandidatuur van Tine Van Rompuy, zus van onze premier maar vooral verpleegster en vakbondsmilitante. Daar hebben er velen deugd van, van sp.a tot ACW en zelfs nog breder. Tine heeft met haar optredens onze affiche ook juist geduid: “Politiek circus, dat is symbolisch. Dat vertolkt het algemene aanvoelen van de mensen over het functioneren van het systeem. Hoe het met hun belangen solt en lacht.” Zij krijgt daarvoor impliciet instemming in een heel ruime waaier van de bevolking. Zo kwam ik in de Lange Vlierstraat (Sint-Andrieskwartier, de vroegere ‘Parochie van miserie’) vóór café Selecta en rechtover de ‘Multatuli’ een groep dokwerkers tegen. ‘Ah, onzen doktoor van Hoboken’. De eerste dokwerker aan wie ik de folder gaf, nen échte, reageert: ‘Hier, kijk. Da’s ’t beste dat ik al gezien heb’. Wat verder spreekt een ABVV-verantwoordelijke mij aan, die vroeger nog als graficus gewerkt heeft: ‘Vanuit mijn beroepsverleden moet ik zeggen: dit spreekt aan, bijlange niet meer zo oubollig als vroeger. Jij, die altijd vooral de boodschap wilde brengen, zal het daar misschien wat moeilijk mee hebben. Maar geloof me, ’t is beter.” En ja, ik geloof ik. Wat zou ik anders wel doen, als zovelen het zeggen. En niet de minsten. Wim Van Hees, de bezieler van Ademloos en van het front tegen de Lange Wapper (‘Wrange Lapper’) komt me hun nieuwste T-shirt aanbieden. (Straks worden die nog militanter dan wij ooit waren :-). Wim dankt onze partij nog eens uitvoerig voor de 7.000 handtekeningen die ze verzamelde voor het volksreferendum en voor de medisch-wetenschappelijke support die dokter Dirk Van Duppen aan de campagne verleent. Terzijde zegt hij mij ook dat we een goede verkiezingscampagne aan het voeren zijn. Als ik hem toevertrouw dat we een communicatiebureau onder de arm genomen hebben, vraagt hij mij meteen wie. Want hij kent het vak en het wereldje door en door. Hij was zelf, als baas van het reclamebureau VVL/BBDO acht jaar lang de werkgever van de huidige Antwerpse burgemeester Patrick Janssens, die hem daar als directeur opvolgde. Ik krijg nog andere commentaren uit de communicatie- en kunstwereld op ons campagnemateriaal. Herman Selleslags, decennialang dé Humo-fotograaf, vertelt me spontaan dat hij het interview van zijn weekblad met Tine Van Rompuy las: “Dat moet jullie toch stemmmen opleveren.” Naast hem staat de bekende schilder en auteur Jan Van Riet. Hij neemt de folder uit mijn handen en vraagt: “Wie heeft dat getekend? Dat is goed gedaan.” Ik weet niet wie het tekende, maar voor de vrouw/man in kwestie is het alvast een mooi compliment. Er is ook expliciete politieke steun. Een gewezen lid van het Onafhankelijkheidsfront, de verzetsorganisatie onder impuls van de Kommunistische Partij van België (KPB), duwt me de editie van Agora in de hand. In het blad van de KP-Antwerpen wordt opgeroepen om PVDA+ te stemmen.

Een Octopusplan? Gaan ze met acht armen niet nog méér graaien?

Misschien denk je: met al zijn gesjouwel heeft hij niet naar de sprekers bij het begin van de manifestatie kunnen luisteren. Toegegeven, ik heb niet alles gehoord maar toch een paar frappante zaken. Bijvoorbeeld dat Dirk Schoeters, regionale secretaris van het ABVV; eraan herinnerde dat zijn vakbond zich al op 1mei 2008 uitsprak voor een ‘graaitaks’, een belasting op de grote fortuinen. Die zit dus op dezelfde lijn als zijn ACOD-secretaris ministerie Financiën, Nicoleke Naert, tweede kandidate op onze Europese lijst. Uitgerekend vandaag lanceerde zij een knappe affiche voor de invoering van een ‘millionairstaks’ (‘Stop de graaicultuur’, alweer met clowns, deze keer Lippens, Davignon en Frère).

Na Dirk Schoeters was het de beurt aan Caroline Gennez, compleet in rode jurk. Niets op tegen, op zo’n dag, integendeel. Ook niet dat ze op een bepaald ogenblik uitriep: ‘Eerst de mensen, niet de winst’. Een groot deel van haar publiek zal inmiddels wel weten welke partij dit ordewoord al sinds 2005 als baseline heeft. Met haar uiteenzetting over de bankencrisis liet zij meteen zien hoe zij, ook op dat domein, deze van de PVDA overgenomen leuze enigszins anders invult. Geen vermogensbelasting maar een vrijblijvende vraag aan de CEO’s hun buitensporige bonussen terug te storten; Dat de sp.a-top in de regeringen zat die de ASLK eerst voor 49,9 procent, en vervolgens voor 60 procent, aan Fortis verkochten kwam niet in haar verhaal voor. Evenmin als het feit dat partijgenoot Herman Verwilst, gewezen kabinetschef van Willy Claes, bij die operatie een topfunctie kreeg in Fortis. Om er, vlak voor de crisis, te eindigen als dé CEO die het schip liet zinken. Hij zag, onder druk, wel af van een deel van de voor hem voorziene gouden parachute maar mocht toch nog altijd meer dan een miljoen euro meenemen bij zijn opstappen. Bovenop alles wat hij in de mooie jaren al had geïncasseerd. Maar goed, wat zegde Caroline over de toekomst, want daar gaat het nu toch om? Wil de sp.a-top van Fortis en Dexia terug een openbare bank maken? Neen. Het volstaat dat de banken de klanten voortaan inlichten over ‘het maximumverlies’ dat zij met hun beleggingen zouden kunnen lopen. Het ‘gereguleerde’ casinokapitalisme, waarbij de klant is ingelicht over het mogelijke maximumverlies en de grote financiers verzekerd van winst (of van riante staatshulp als ze de boel om zeep helpen). Eerlijk, is dat een socialistisch alternatief voor wat we het laatste jaar meemaakten?! Caroline lanceerde voor deze en andere maatregelen in verband met de banken wel een catchy naam: ‘Octopusplan voor de financiële sector’ (naar het voorbeeld van de politiehervorming). De vraag is evenwel wie in dit spel de rol van Octopus zal spelen. Als het BNP Paribas en Cie zijn dan zullen ze met hun acht armen nog meer kunnen graaien dan Fortis voorheen met zijn twee. Met euromiljardairs als Albert Frère, die de banden met BNP Paribas zopas aanhaalde, en zijn vriend Baudouin Prot zit dat er zeker in. Ter informatie iets dat nu vergeten lijkt: Johan Vandelanotte was diegene die, vóór Leterme en Reynders, de verkoop van Fortis aan die Franse grootbank bepleitte.

Na Caroline Gennez sprak Vlaams minister, maar nu lijsttrekster voor Europa, Kathleen Van Brempt. Ook zij verraste me. Ze gaf, terecht, van katoen tegen de ‘Verenigde Staten, waar het kapitalisme is ontstaan’. En ze illustreerde het met de 3 miljoen armen in dat land en het pakkende verhaal van een ouder die zijn nier had moeten verkopen om de behandeling van zijn ziek kind te kunnen betalen. Ah, dacht ik, is Kathleen nu ook terug tegen het kapitalisme, tegen ons huidig economisch systeem? Ik zou het van ganser harte wensen, maar sta me toe er aan te twijfelen. Want, ofwel meent ze het, ofwel niet. In het eerste geval moet ze haar collega-kopstuk voor het Vlaamse parlement, Frank Vandenbroucke, publiekelijk afvallen. Want die zei op 28 maart nog met grote nadruk in De Morgen: “Honderd jaar geleden kon je tegen een arbeider zeggen dat het sociale systeem slecht was, dat het totaal veranderd moest worden. Het systeem was een externe vijand die socialisten konden aanvallen, want ze waren niet verantwoordelijk voor het beheer ervan. Een simpele en correcte boodschap. Dat is grondig veranderd. Niet alleen hebben we nu een sociale zekerheid, we worden er als socialisten ook mee geïdentificeerd, omdat we er de voornaamste bouwers en beheerders van waren en zijn. Dus we kunnen ons niet meer buiten dat systeem zetten en meehuilen met de mensen die het aanvallen, dat is gewoon onmogelijk geworden.” Kathleen die het kapitalisme ‘aanvalt’ en Frank die zegt dat dat onmogelijk is geworden. Raak er maar wijs uit. ‘Woorden, woorden, woorden’, hoorde ik nadien van verschillende rode betogers.

Die oude kameraad op zijn stoeltje voor de tribune had gelijk: ‘’t Is tijd dat er opnieuw echte rooie komen’. En zodra hij, en anderen, zullen zien hoeveel belangrijke syndicale delegees en militanten er deze keer op onze Antwerpse PVDA+lijst voor het Vlaamse Parlement staan, zal hij nog meer van overtuigd zijn dat een stem voor onze partij daarvoor het beste helpt. (Surf naar http://www.stophetpolitiekecircus.be om te weten over wie ik het heb – teaser :-))

Als bijgedachte hierbij wil ik kameraad Erik De Bruyn, wiens campagneteam ook zeer actief was op de 1 meistoet, meegeven wat ik van heel wat mensen hoorde: ‘sp.a-Rood was beter nu al met jullie samengegaan’.
Maar goed, wat niet is kan nog komen.
Neem het aan van een inmiddels grijze, maar nog altijd rode, panter, die tekent met zijn gelegenheids-E-mail-handtekening voor de verkiezingsperiode: Maar goed, wat niet is kan nog komen. Neem het aan van een inmiddels grijze, maar nog altijd rode, panter, die tekent met zijn E-mail-handtekening voor de verkiezingsperiode:

Met vriendelijke groeten
Kris Merckx
‘Ik sta niet alleen tijdens de verkiezingen tussen de mensen. Het is mijn leven.’
Tine Van Rompuy in Humo.
Zij staat 3de op de Europese lijst van PVDA+ samen met
Peter Mertens (lijsttrekker EP en Vl.P. A’pen),
ikzelf (lijstduwer EP en Vl.P. A’pen),
Dirk Van Duppen (1ste opvolger EP en Vl.P. A’pen) en nog 17 andere mensen van en voor het volk