Kris Merckx – stichter GVHV, ex-provincieraadslid PVDA

‘Toen ik naar hier kwam zag ik mezelf langs geen kanten een clownsneus opzetten. En zie, nu sta ik hier zelfs al met een clownspruik op en ik vind het nog goed ook.’ Dat zegde mij een vrouwelijke kameraad die samen met mij, na afloop van onze eerste publieke verkiezingspropaganda op de Antwerp 10 Miles, stond te supporteren voor de start van de Ladies Run. En ik beken, ik maakte in de twee uren daarvoor een beetje een gelijkaardige mentale transformatie door. Welke grote roerganger zei ook al weer dat de juiste ideeën uit de praktijk komen?

De Antwerp 10 miles zijn een mega-sportevenement geworden. (1) Daar efficiënt flyeren voor onze verkiezingscampagne is niet simpel. Dat wist ik op voorhand.
Toen mijn vrouw en ik aankwamen op het Frederik Van den Eedenplein waren er al enkele kameraden aan de slag. Sommigen met een masker voor het hoofd met daarop het clownsgezicht van de geviseerde toppolitici. Twee militanten waren uitgedost in een compleet clownspak. Zelf zag ik me dat nog niet meteen aantrekken – dat in de partij ieder wat zijn eigen stijl mag houden is inmiddels wel verworven. Ik kon wel vrij snel vaststellen dat de aanwezigheid van onze clowns door een flink deel van het publiek op prijs werd gesteld. Schoolmeisjes vroegen mij om een foto te nemen terwijl onze clown samen met hen poseerde. Een van hen, Naziha, stuurde mij de foto door (en daarop kan je zien dat die gezichten van de politici wel te bleek getekend zijn).

Enkele ouders namen zelf een kiekje van hun zoon of dochtertje met onze clown. De setting had dus enig Bassie-en-Adriaan-gehalte, maar als aandachtstrekker was het geslaagd. Ik begon zowaar zelf in the mood te komen. Zeker toen ik zag hoe Farah, een partijlid van Iraanse orgine die in haar land zelf ooit nog lid was van de marxistische mudjaheddin, een clownsneus had opgezet en met veel plezier onze folder uitdeelde. Uit een aantal reacties kon ik ook opmaken dat de slogan ‘Stop het politieke circus’ voor heel wat mensen hun ongenoegen kon vertolken over het functioneren van ons politiek-economisch systeem. Over de manier waarop het systeem met hun problemen lacht en solt met hun belangen

Instemming voor ‘Laat je niet bij de neus nemen’

Die sfeer zette mij aan om zelf ook maar een clownsneus op te zetten. Van onze inmiddels ingereden opperclown leende ik de formule ‘Laat je niet bij de neus nemen’. Ik had hem daarmee bij verschillende passanten een glimlach en interesse zien opwekken. Zelf voegde ik er regelmatig aan toe: ‘Stop het politieke circus. Voor wie interesse heeft: hier een gezond alternatief. Doe de euromiljonairs betalen voor de crisis, niet de gewone mensen.’ Sta me dat toe, een beetje expliciete politieke inhoud ben ik aan mijn imago toch verplicht. Ieder zijn imago, zou ik zeggen. Hoe dan ook, met de korte of de lange formule, de clowneske format werkte. Zeker voor zo’n recreatief gebeuren, waar het hoofd van de mensen niet meteen naar politiek staat, had een vrij groot aantal mensen interesse om de folder aan te nemen. Achteraf vond ik, achter ons, alles bij mekaar slechts weinig weggeworpen exemplaren – na zoveel jaren straatpropaganda ben ik terzake een ervaringsdeskundige ;-).

De communicatieverantwoordelijken van onze partij hebben, na advies van deskundigen terzake, het circusgehalte op de cover van onze folder zo verdedigd: ‘Hij beantwoordt aan de eisen van de drie-seconden-regel waarmee de moderne communicatie werkt: in drie seconden beslist iemand of hij een reclamefolder gaat bijhouden of wegleggen.’ Hier aan de klaainen tuunél doorstond de voorpagina van onze folder, wat dat betreft, de proef. Als de pagina’s die er op volgen, en die zowel inhoudelijk als qua vormgeving goed en origineel zijn, nu ook nog gelezen worden, dan moet dat vruchten afwerpen.
Natuurlijk zullen we het publiek maar echt politiek over de streep kunnen trekken als we hun vragen en opwerpingen over die inhoud adequaat weten te beantwoorden. Maar daarvoor moeten ze eerst van het bestaan van onze partij en haar programma en werking af weten. En die neuzen, affiches en clownspakken helpen daar bij.

Mijn vrouw een look-a-like van Tine Van Rompuy?

Ondertussen geven de traditionele politici toch zelf wel voortdurend voer aan de perceptie dat ze bezig zijn als clowns. Neem nu Jean-Luc Dehaene die van de vermindering van zijn indrukwekkende buikomtrek een centraal campagnethema en – beeld maakt!. Of zouden zijn spin-doctors met die affiche misschien toch een verborgen ‘politieke’ agenda hebben? Misschien moet die dikke buik wel de aandacht afleiden van zijn dikke portefeuille. Die heeft een minstens even indrukwekkende omvang: de wedde van Europees Parlementslid, diverse pensioenen met daarbovenop het voorzitterschap van Dexia (400.000 euro per jaar) en bestuurdersmandaten bij Umicore, Mobistar, enz. (gelieve aan te vullen of te corrigeren op basis van de laatste stand van ‘zaken’).

En Herman Van Rompuy als clown, kan dat wel? In een commentaar op de kandidatuur van zijn zus Tine Van Rompuy en onze verkiezingsaffiche had de Spaanse site Actualidad namelijk opgemerkt dat haar als clown afgebeelde broer premier nochtans gekend was voor zijn extreme ernst – conocido por su extrema seriedad. Wel, deze week las ik in het boek van Peter Mertens wat Herman Van Rompuy, als toenmalig minister van begroting, zegde toen in 1999 de ASLK volledig geprivatiseerd werd door Fortis : ‘Er zal voor het personeel en de klanten van de ASLK niets veranderen.’ (2) Het ontlokte mij de bedenking: ‘Ja zelfs deze muy serio heeft toch ook wel een clownsneus verdiend voor zijn beleid.’

Nu we toch over de Van Rompuys bezig zijn. Iemand zegde mij tijdens onze actie van zondag: ‘Jouw vrouw gelijkt als twee druppels water op Tine Van Rompuy. Straks denken ze nog dat die hier staat.’ En, inderdaad, hun gezichten lijken op elkaar en, toevallig, hebben ze dezer dagen ook nog dezelfde coupe en kleur van haar. Dus, Tine, als je ooit een look-a-like nodig hebt als stand in, je kan het haar altijd eens proberen vragen. Of ze ja zal zeggen, weet ik niet. Ze vindt haar huidige familie ook best leuk, heb ik de indruk. En (voorlopig?) wil ze niet dat ik een fotootje trek van haar om de gelijkenis te illustreren. Ja, hier thuis is de vrouw niet alleen baas in eigen buik, maar vooral in eigen geest. Lessen in mannenfluisteren zijn niet aan haar besteed.

Nog wat over mijn vrouw. Die komt hier net terug van een Hobokens lid die bij de vorige verkiezingen had nagelaten een affiche voor te hangen. Nu zegde hij: ‘Ik ga die affiche Stop het politieke circus voor hangen. En als de mensen komen vragen “Hoeveel kosten de tickets?”, zal ik antwoorden: “Als ge uw belastingbrief toont, moogt ge voor niets binnen”’

(1) Officieel heet het evenement nu ING Antwerp Ten Miles, maar u zal het mij vergeven dat ik het, na al de ellende die de banken ons aandeden, bij de oude naam hou, zonder die ING. Zeker als je zondagavond op Canvas ook de uitzending zag over de 6 miljoen euro die de CEO van ING verdiende om de boel om zeep te helpen en die daarna met miljarden euro’s Hollands belastinggeld te laten opkuisen door de overheid.

(2) Peter Mertens, Op mensenmaat – Stof voor een socialisme zonder blauwe plekken, EPO 2009, blz. 82.