Kris Merckx – stichter GVHV, ex-provincieraadslid PVDA

Tijdens de meerdagenzitting over de voorlopige begroting 2013 van het provinciebestuur deed ik onderstaande tussenkomst bij de bespreking van de dotatie aan het Gouverneur Kinsbergencentrum (GKC). Het GKC geniet een goede reputatie als diagnosecentrum voor ontwikkelingsstoornissen bij kinderen en jongeren, in het bijzonder autisme. Op mijn vraag dat er niet zou geraakt worden aan het GKC bij de aangekondigde besparingsoperaties gaf Peter Bellens (CD&V) namens de deputatie een ontgoochelend antwoord: ‘Neen ik kan u niet geruststellen. Er is nog niet beslist om dotatie van GKC ongemoeid te laten.’ Tot de geplande begrotingswijziging van mei is er nog tijd om het GKC en andere sociale en culturele initiatieven te verdedigen tegen de neoliberale besparingsdrift van het nieuwe provinciebestuur van N-VA, CD&V en sp.a

Geachte collega’s

Waarom deze interventie over het Gouverneur Kinsbergencentrum, voorheen een vzw maar vanaf dit jaar omgevormd tot een ‘Extern verzelfstandigd agentschap privaatrechterlijk’ (EVAP)?
Het Gouverneur Kinsbergencentrum (GKC) staat in twee opzichten model voor wat de PVDA+ tot nu toe in dit begrotingsdebat verdedigde:
1) Het zou grondig fout zijn hoognodige sociale initiatieven als deze te betrekken in een zogenaamde lineaire besparing van 3 procent, en op termijn zelfs 15 procent, en
2) De provincie en/of andere bestuursniveaus dienen zulke ondergefinancierde en onderbestafte initiatieven juist méér middelen te geven in plaats van minder.

Knap werk maar lange wachttijden

Als gewezen huisarts heb ik alleen maar goede ervaringen gehad met het GKC in het algemeen, en het Centrum voor Ontwikkelingsstoornisssen ,COS, en het Referentiecentrum Autisme, RCA, in het bijzonder. Bij recente navraag blijken mijn 9 ex-collega’s uit onze Hobokense groepspraktijk Geneeskunde voor het Volk er nog altijd eender over te denken. Die 9 collega’s – in feite 7,5 VTE’s (Voltijdse Equivalenten) zoals dat in ons budgettaire jargon heet – prijzen nog altijd de kwaliteit van de onderzoeken door het GKC. Dat ouders er zich soms tot 8 maal met hun kind moeten aanbieden is niet ongewoon. Die onderzoeken resulteren, dankzij multidisciplinair overleg, in degelijke verslagen en in goede adviezen voor hulp en begeleiding. De enige slechte ervaring die wij kunnen signaleren is, jawel, die van de erg lange wachttijden. Hét grote pijnpunt, dat de directrice zelf ook op onze commissiezitting aangaf. Voor het onderzoek van kinderen onder de 7 jaar door het COS lopen de wachttijden op tot 1 jaar. Voor een van onze patiëntjes was het onlangs zelfs 14 maanden. Bij het Oriëntatiecentrum, gespecialiseerd in diagnostiek en oriëntering van jongeren en volwassenen, lopen de wachtlijsten zelfs op tot 2 jaar.
Geef toe dat zijn toestanden die beschamend zijn voor een hoogontwikkeld en rijk land als België.

Ondergefinancierd en onderbestaft

Op de commissiezitting hoorden we de directie van het GKC zeggen dat ze al jaren aan het besparen zijn, maar dat 2014 een echt crisisjaar dreigt te worden. Voorheen konden de tekorten van de vzw nog gedeeltelijk worden opgevangen door de overschotten van het wooncentrum Het GielsBos, maar omdat dit, net als het GKC zelf, steeds hogere kosten heeft voor energie en personeel – dit laatste vooral door de toenemende anciënniteit – ging dit steeds moeilijker. Sinds, op 1 januari van dit jaar, de beide instellingen van elkaar werden losgekoppeld staat het GKC er helemaal alleen voor. Als er niet ingegrepen wordt, dreigt de stopzetting van een deel van de activiteiten. In eerste instantie die van het Oriëntatiecentrum voor jongeren en volwassen (met 250 klanten en 7 personeelsleden). Het grote probleem is immers dat de Vlaamse regering tot op heden geen subsidies geeft voor deze activiteiten.

Niet minder maar meer geld nodig

Ons besluit is dan ook dat er in geen geval geraakt mag worden aan dotaties voor instellingen als het GKC. We hebben integendeel de plicht ze zelf in de mate van onze mogelijkheden te verhogen. En, op grond van de rijke ervaring van dit provinciale initiatief, moet ons provinciebestuur ook op het Vlaamse niveau, bij de eigen partijen en ministers, op tafel kloppen om te zorgen dat de er wel subsidiëring komt voor de diagnose en oriëntatie van jongeren en volwassenen.

De moeilijke situatie van het GKC toont dat wij gelijk hadden te stellen: het totale pakket uitgaven van de provincie moet en mag niet met 3 procent, en op termijn 15 procent, verminderen. Het dient niet alleen behouden te worden maar vermeerderd om tegemoet te komen aan de grote onvervulde sociale, ecologische en culturele noden. Indien er hier en daar al verantwoorde besparingen mogelijk zouden zijn dan dient de opbrengst daarvan naar zo’n initiatieven te gaan.
Ik besluit over het Gouverneur Kinsbergencentrum met volgende vragen aan gedeputeerde Peter Bellens:
1) Is dit een initiatief waarvan nu al vaststaat dat het volledig buiten die oorspronkelijk als lineair aangekondigde besparing valt?
2) Wordt er gezorgd om dit centrum méér middelen te bezorgen, enerzijds uit de eigen begroting en anderzijds door daarvoor tussen te komen bij de Vlaamse regering?

Broekzak-vestzakoperaties

Tot slot, nog een korte beschouwing bij het volgende punt van onze agenda over het budget van het Provinciaal Centrum voor opsporing van metabole Aandoeningen (het PCMA, dat de bekende hielprik bij pasgeborenen laat verrichten, km). In zijn uiteenzetting hierover op de commissie Welzijn liet professor Eyskens uitschijnen dat het provinciebestuur 5 à 8% besparingen nastreeft op haar dotatie aan het PCMA. En dat men met het UZA gaat onderhandelen opdat het Universitair Ziekenhuis dit verlies van 30.000 euro ten hare laste zou nemen. Op die wijze wordt die fameuze provinciale besparing wel gewoon een broekzak-vestzak-operatie. Ze wordt doorgeschoven naar een andere overheidsinstantie, namelijk het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) dat instaat voor het leeuwenaandeel van de financiering van het UZA. Naar het schijnt – en onze hier aanwezige collega mevrouw Avontroodt (Open VLD) die in de Raad van Bestuur van het UZA zetelt weet daar allicht meer over – zit het UZA, financieel gezien, voorlopig nog altijd in vrij goede papieren. Maar ook daar houdt men zijn hart vast voor de besparingen die de federale regering in de sector gezondheidszorgen gaat nemen. Omwille van de gemeenteverkiezingen werden die uitgesteld maar eerstdaags zouden er beslissingen vallen.

Arnault belasten = 120 x dotatie aan GKC

Neen, ons land en onze provincie hebben noch asociale besparingen noch broekzak-vestzak-operaties nodig. Wel een rechtvaardige fiscaliteit die nieuwe middelen kan genereren voor de sociale noden. Dat, en niet het buigen voor de heilloze neoliberale besparingslogica, is de weg die zeker de linkse en progressieve partijen dienen te volgen. Maar ook de andere partijen. Als ze tenminste oor willen hebben voor de boodschap van de 80 procent Belgen die zich onlangs uitspraken voor een belasting op de grote fortuinen. Dat is niets anders dan de miljonairstaks die de PVDA al jaren voorstelt.
Onlangs hebben sommige politici de mogelijke komst naar België toegejuicht van Bernard Arnault, de voorlopig nog Franse baas van de luxegoederenholding Louïs Vuitton Moët Hennessy (LVMH). Merkwaardig genoeg gebeurde dat ook door de leiding van een Vlaams-nationalistische partij, deze keer niet gehinderd door Arnaults ongetwijfeld totale gebrek aan kennis van de Nederlandse taal. Bernard Arnault is, met een geschat fortuin van 32 miljard euro de vierde rijkste man ter wereld. Arnault is nu al volop ‘actief’ in België. Actief tussen aanhalingstekens want het gaat om postbusbedrijven waar welgeteld… zeven personeelsleden werken. Maar daarmee realiseerde Arnault op drie jaar tijd in ons land toch al 193 miljoen euro winst waarop hij… NUL euro belastingen betaalde. Indien hij daarop het officiële tarief van de vennootschapsbelasting had moeten betalen, 33,99 procent, dan zou hij nog altijd maar evenveel belastingen betaald hebben dan de gemiddelde werkende mens. Maar dat zou de schatkist wel 65 miljoen euro hebben opgeleverd. Dat is 24 keren het jaarbudget van het Gouverneur Kinsbergencentrum en bijna 120 maal onze provinciale dotatie aan dit centrum.

Nog eens. Het is tijd voor verandering. Maar dan fiscale en sociale.

Ik dank u.