Kris Merckx – stichter GVHV, ex-provincieraadslid PVDA

Hier de tekst van de interpellatie die ik morgen in de provincieraad ga houden over de zoveelste foute besparingsoperatie van het Antwerpse provinciebestuur (N-VA-CD&V-sp.a), de stopzetting van het gratis wereldculturenfestival Mano Mundo. Ik plaats die tekst ook op voorhand vermits de officiële site van de provincie dat in zijn agenda ook al deed. Ik bezorgde de integrale tekst
aan de verantwoordelijke gedeputeerde Rik Röttger (sp.a) opdat hij zijn antwoord zou kunnen voorbereiden. Een antwoord waar de tienduizenden die Mano Mundo appreciëren, en willen behouden, naar uitkijken.

“Geachte collega’s

Sinds 1994 trekt het festival Mano Mundo op De Schorre tienduizenden bezoekers, de laatste tien jaar tussen de 50.000 en de 80.000. Al die tijd kon het festival rekenen op substantiële steun van het provinciebestuur in de vorm van subsidies, in het kader van Noord-Zuid-samenwerking en milieu- en natuurbehoud. En ook in natura door het ter beschikking stellen van infrastructuur en personeelsdiensten.
Op 10 oktober vernemen we dat de raad van bestuur van Mano Mundo vzw beslist heeft om te stoppen met het gelijknamige festival.
De even pijnlijke als verrassende beslissing heeft te maken met de moeilijke financiële situatie als gevolg van het wegvallen of verminderen van belangrijke subsidies, ook provinciale.

De laatste tien jaar trok het gratis wereldculturenfestival Mano Mundo tussen de 50.000 en 80.000 bezoekers.

Mondiaal en gratis

Mano Mundo was in verschillende opzichten een bijzonder festival:
– Het zette expliciet in op mondiale solidariteit, wereldcultuur en verdraagzaamheid.
– Het was een gratis en dus voor iedereen toegankelijk festival.
Dit unieke karakter werd ook uitgebreid toegelicht en verdedigd op blz. 15 van het bestuursakkoord 2013-2018, en wel in volgende termen: “De provincie wil actieve wereldburgers maken van haar inwoners. Ook in de nieuwe bestuursperiode zal ze daarom een mondiaal festival organiseren onder de naam Mano Mundo. We doen dat met veel aandacht voor duurzaamheid, interculturaliteit en toegankelijkheid. Essentieel is dat we solidaire ontwikkeling en rechtvaardigheid als basisrechten vooropstellen, in een partnerschap met de brede Noord – Zuidbeweging. Mano Mundo is zo meer dan een mondiaal festival. Het biedt ons als provinciebestuur ook de kans om andere festivalorganisatoren te inspireren en blijvend kennis op te bouwen en door te geven.”

Formele belofte verbroken

Bij de bespreking van het bestuursakkoord heeft onze fractie deze passage expliciet gesteund en toegejuicht. Het was een formele belofte.
De financiële problemen waarmee Mano Mundo sinds enkele jaren kampte waren bij het opmaken van het bestuursakkoord voldoende bekend en, althans voor 2013, mee ingecalculeerd in de begrotingsopmaak.
Het klopt dat zowel de Federale als de Vlaamse overheid begonnen zijn met het dichtdraaien van de subsidiekraan.
Eerst zijn de circa 70.000 € weggevallen die het Federale ministerie van Ontwikkelingssamenwerking jaarlijks verleende.
Vervolgens heeft de Vlaamse minister van Cultuur, Joke Schauvliege, de circa 50.000 euro subsidie afgeschaft die eerder twee jaar lang was uitgekeerd in het kader van het participatiedecreet.
Het siert de provincie dat zij zowel in 2012 als in 2013 deze tekorten heeft opgevangen door haar eigen subsidie bijna te verdubbelen van 104.000 naar 200.000 euro.
Het provinciebestuur wist dat, zonder terugkeer van de Vlaamse en federale subsidie, zij haar bijdrage op dit niveau zou moeten handhaven om haar belofte om Mano Mundo in stand te houden waar te maken.

Neoliberale besparingsdrift

Helaas weegt ook op dit domein de neoliberale besparingsdrift van de nieuwe coalitie zwaarder door dan een in het bestuursakkoord plechtig aangegaan engagement. En heeft gedeputeerde Rik Röttger, naar ik vernam, daarvoor zowel de eigen besparingsoperatie van het provinciebestuur als de bijkomende 7 miljoen besparingen, die de Vlaamse regering onverwacht oplegt, als argument in geroepen. Alles wijst er op dat het in de meerjarenplanning nog altijd voorziene, weliswaar kleinere budget voor Mano Mundo gretig wordt ingepikt om het door de Vlaamse regering veroorzaakte bijkomende budgettaire gat te helpen dichtrijden.
Net zoals al eerder bij GKC, Welzijn, Sport, Werkgelegenheid, Campus Vesta, e.a. slaat de kracht van vermindering nu ook toe in deze sector van Noord-Zuidsamenwerking en cultuur.

Exit na Linkerwoofer en Casa Blanca

Die vermindering, die achteruitgang zal nog harder worden aangevoeld omdat de aankondiging van de stopzetting van Mano Mundo korte tijd volgt na die van de festivals Linkerwoofer in Antwerpen en Casa Blanca in Hemiksem. Daarmee verdwijnt het laatste grote gratis festival in onze regio. Een tegenvaller voor zowel jongeren als ouderen met bescheiden inkomens en zeker voor de kansarmen, zowel uit de zogenaamde Vierde Wereld als uit de allochtone gemeenschappen. Het is voldoende bekend dat in het bijzonder Mano Mundo voor deze groepen toegankelijk was. Zij vallen voortaan in onze provincie uit de feestboot. ((Maar allicht zullen de heftigste aanhangers van Theodore Dalrymple daar niet van wakker liggen. Volgens deze huis-tuin-en-keukenfilosoof ligt dat aan die mensen zelf. ‘Eigen schuld, dikke bult’ is de boodschap aan hun adres in zijn boek ‘Aan de onderkant’. ))
Een spontane petitie voor de overleving van Mano Mundo haalde inmiddels al snel honderden handtekeningen. In de sociale media reageren velen ontgoocheld en kwaad. Slechts een typisch citaat: ‘Belastingen verhogen ja, subsidies voor een festival waar duizenden gezinnen plezier aan hebben en solidariteit voorop staat is te veel. Dank u POLITIEK. Echt degoutant.’

Vier vragen

Vandaar de volgende vragen aan ons provinciebestuur:
1) Waarom is over het voornemen om Mano Mundo op te geven niet voorgelegd en besproken in de betrokken commissies (Noord-Zuid, Leefmilieu, Cultuur, Groendomeinen) en vervolgens voorgelegd aan de provincieraad?
2) Is de provincie bereid om a) het voorziene budget voor dit festival te blijven reserveren, b) het terug op het peil van 2012 en 2013 te brengen indien het herstel van de Vlaamse en federale subsidies niet kan bekomen worden?
3) Is het provinciebestuur bereid een motie ter stemming te leggen, gericht aan de Vlaamse Overheid met de expliciete vraag de hoofdverantwoordelijkheid voor de ondersteuning van Mano Mundo (ondermeer op het vlak van subsidies) op zich te nemen? Dat zou meer in overeenstemming zijn met de huidige bevoegdheden van Vlaanderen en met het karakter van het festival zoals het zich doorheen de jaren ontwikkelde.
4) Gaat de provincie, in afwachting van een oplossing ten gronde, ook de federale minister van Ontwikkelingssamenwerking vragen opnieuw een subsidiëring voor Mano Mundo te voorzien?”

Epiloog: het antwoord van Rik Röttger

Gedeputeerde Rik Röttger (sp.a) antwoordde kort in twee punten:
1) De beslissing is niet genomen door mij alleen maar door de hele raad van bestuur van de vzw Mano Mundo.
2) Het in de begroting voorziene subsidiebedrag van 104.000 € voor Mano Mundo blijft gereserveerd voor de vzw.
Op punt 1) repliceerde ik dat Mano Mundo op 10 oktober op haar Facebookpagina de beslissing tot stopzetting aankondigde als ‘spijtig nieuws’ en ‘de kroniek van een onaanvaardbare dood. Als het provinciebestuur zijn engagement uit het bestuursakkoord, om het festival Mano Mundo in stand te houden, niet honoreert en niet langer de benodigde subsidies wil geven (zoals het dat wel nog deed in 2013), dan konden de leden van de vzw niet anders dan, met de dood in het hart, de financiële onmogelijkheid vaststellen om het festival verder te organiseren.
Wat het punt 2 betreft, zal het er nu op aankomen van nabij in het oog te houden of die 104.000 euro effectief aan activiteiten van Mano Mundo toegewezen blijven. Want het leidt geen twijfel dat deze begrotingspost in het vizier zal komen bij de bijkomende besparingsrond opgelegd door de Vlaamse regering en waar ons identiek samengestelde provinciebestuur(N-VA, CD&V en sp.a) zich al lijkt bij neergelegd te hebben.