Kris Merckx – stichter GVHV, ex-provincieraadslid PVDA

Hieronder vindt u mijn tussenkomst in provincieraad van donderdag 18/12 tegen het op die dag ter stemming gelegde besluit over de 2 miljoen provinciale subsidie voor een ‘kunstbrug-project’ van Arne Quinze en ID&T (de organisatie achter Tomorrowland). Ze bevat nieuwe argumenten geput uit het deputatiedossier waarvan wij slechts op 2 december hoogte kregen. Zo blijkt het bedrijf ID&T BVBA in 2012 kaalgeplukt te zijn en nog slechts 20.000 euro eigen vermogen over te houden op een totaal passief van 6,2 miljoen schulden. Dat is een solvabiliteitsratio van amper 0,3 procent (de norm is minimum 50 procent). Geen enkele bank zou aan zo’n bedrijf lenen, wel het provinciebestuur . De helft van de 2 miljoen subsidie heeft immers de vorm van een terug te betalen lening van 1 miljoen euro. Ondanks de toenemende kritiek, ook vanuit de kunstwereld, duwde de meerderheid van N-VA, CD&V en sp.a op 18/12 het subsidiebesluit en verlof tot bouwen door. PVDA+, Groen en VB (min 1 onthouding) stemden tegen, Open VLD onthield zich. Hier de tekst van mijn tussenkomst die ik besloot met een oproep om het superrijke ID&T te verplichten de voor hen schamele 200.000 euro bij te dragen die het gratis festival Mano Mundo nodig heeft om verder te kunnen gaan.

“Mijnheer de voorzitter,
Mevrouw de gouverneur,
Heren en mevrouw gedeputeerden,
Geachte collega’s

We hebben alle redenen om te vrezen dat de 2 miljoen euro subsidie die de verantwoordelijke gedeputeerden willen doordrukken voor de zogenaamde ‘kunstzinnige brug’ voor ID&T (Tomorrowland) op De Schorre een dossier wordt dat hen nog vele maanden en jaren zal achtervolgen. Waarom?

Reden een. De hele sociale sector veroordeelt dit overbodige miljoenencadeau aan firma’s die het niet nodig hebben. Een krant vatte onze hoofdkritiek goed samen, voor een deel zelfs in een streamer: ‘Miljoenen voor superrijken van Tomorrowland en Arne Quinze terwijl het provinciebestuur snijdt in de sociale en culturele sector’. Ondermeer door de afbouw van het Gouverneur Kinsbergencentrum (voor kinderen met ontwikkelingsstoornissen) en de afschaffing van het gratis festival Mano Mundo.

Reden twee. Bij deze foute deal zijn niet alleen ondeontologische praktijken gebruikt (zie mijn tussenkomst van vorige week) maar werden ook de meest elementaire regels van behoorlijk bestuur met de voeten getreden. Niet in het minst op het vlak van goed beheer van de provinciale financies. Daarover verzamelde ik vrij onthutsende bijkomende argumenten die ik in deze tussenkomst aan u voorleg.

Laatste reden: deze foute beslissing beroert steeds meer de kunstwereld.

Haast en spoed? Als ze maar niet instort…

We kunnen alleen maar hopen dat er geen vierde reden bijkomt waarom u dit dossier als een boemerang in uw gezicht zal terugkrijgen: een instorting van deze brug, ondermeer door de haast waarmee ID&T ze als reclame voor haar dure jubileumeditie tegen juli van volgend jaar wil klaar krijgen. Het totaal gebrek aan advies van onze eigen diensten logistiek en infrastructuur, ook over dit aspect, is onbegrijpelijk.
Over de haast die met de zaak gemoeid is nog dit. Ik las in een deputatiebesluit van september dat, om tijdig klaar te zijn, er al in oktober 2013 moest begonnen worden met de staalconstructie van de brug. Dus waarschijnlijk is men daaraan nu al twee maanden in een atelier aan het werken terwijl u pas vandaag om goed- of afkeuring van het project wordt gevraagd.

Laat ons de nieuwe argumenten in volgorde van belang bekijken.
Ten eerste. Het overtreden van alle regels van behoorlijk bestuur.
Ik zocht in het dossier van de deputatie tevergeefs naar enig ernstig advies van onze eigen diensten.

Eigen provinciediensten maakten voorbehoud

Vooreerst de diensten logistiek en Vrije tijd-recreatiedomeinen.
Het enige dat we van hen vinden zijn een paar regels met… exclusief voorbehoud bij het project.
Zo lezen we op 5 en 19 september vanwege de dienst Infrastructuur o.m.: ‘In het budget 2014 is een 100.000 euro ingeschreven voor ‘renovatie van de infrastructuur (op het domein De Schorre)’ die aangewend kan worden voor de brug. Maar we beschikken niet over de nodige informatie om aan te geven wat een renovatie zou kosten omdat de studieopdracht voor beoordeling hiervan door het bureau Talboom – in de begroting 2013 ingeschreven voor een bedrag van 9.000 euro – on hold is gezet en niet is doorgegaan.’ Toch beweert gedeputeerde Peeters nu 1) dat de brug aan vervanging toe was en renovatie niet meer voldeed, en 2) dat de vervanging door een gewone brug de provincie hoe dan ook 1 miljoen euro zou gekost hebben. Dat alles, zonder dat er ook maar enige studie is doorgegaan noch enige schatting en berekening van de verschillende mogelijkheden zijn voorgelegd. Natte vingerwerk op zijn natst.

In het zowat enige advies dat expliciet van de dienst Vrije Tijd-Recreatiedomeinen komt, lezen we: “Een financiële overdracht van de provincie Antwerpen naar ID&T BVBA als tussenkomst in de realisatie van deze infrastructuur is niet evident. Deze procedure en ook het BTW-verhaal dient nog onderzocht.” M.a.w. bij de in het besluit vermelde officiële ‘kostprijs van 4,6 miljoen’ dient nog BTW te worden bijgeteld. Tenzij onze bestuurders-veranderaars hier of daar al een politieke-fiscale weg gevonden hebben om daaraan te ontsnappen.

Is dit een correct gegunde overheidsopdracht?

Over de bouwplannen van het architectenbureau AQ van Arne Quinze zelf, vinden we geen enkele uitspraak van onze dienst infrastructuur: noch over de realiseerbaarheid en de veiligheid noch over de prijsberekeningen.
Ik heb de tijd niet gehad om het bundel deputatiebesluiten en de bijhorende bijlagen – alles bij mekaar een beschamend dun bundel – voor te leggen aan een architectenbureau. Ik vermoed dat die hun ogen niet geloven als ze zien hoe het project en de prijzen zo maar worden aanvaard door een subsidiërende overheid, zonder enige inhoudelijke en financiële beoordeling door haar eigen diensten. Ik daag de deputatie uit haar bundel te onderwerpen aan een onafhankelijke instantie voor beoordeling van architectenoffertes.

Onze dienst Financiën, zo blijkt uit mijn onderzoek, is in het hele dossier maar in zeer beperkte mate aanwezig geweest.
En dan nog uitsluitend om te kijken met welke budgettaire kunstgrepen men een brug – waar origineel 100.000 euro mogelijk voor voorzien was voor renovatie – kon omvormen in een kunstbrug waarvoor men 2 miljoen zou kunnen betalen door er het volle pond van 1 miljoen voorzien voor infrastructuurwerken op de Schorre aan te besteden en nog 1 miljoen extra bijeen te knutselen. In de deputatiebesluiten kan je lezen dat hiervoor in de komende jaren budgetten voorzien voor andere infrastructuurwerken op De Schorre (o.a. de inrichting van de ‘site Van Herck’) wellicht geschrapt moeten worden.

Op hetzelfde Amerikaanse pad als Schueremans (Werchter)?

Er is geen spoor van oordeel of antwoord te vinden op volgende essentiële vragen, die een bestuur normalerwijze in zo’n geval aan zijn Financiële Dienst voorlegt:
Vooreerst. Wat is de actuele eigendomsstructuur van ID&T en eventuele andere vennootschappen betrokken bij de organisatie van Tomorrowland na de operaties waarbij ID&T Nederland, SFX en ID&T Belgium onlangs betrokken waren? Wie bezit nu het grootste deel van de activa van Tomorrowland die een potentiële waarde vertegenwoordigen van vele tientallen miljoenen euro’s?
Er is het laatste jaar heel wat met aandelen over en weer geschoven, in en om de bedrijven die participeren in Tomorrowland.
Op 23 augustus 2012 konden we, onder de titel ‘Broers Beers niet van plan Tomorrowland zo maar af te staan’ in Het Laatste Nieuws al lezen: “De Amerikaanse miljardair Robert Sillerman, eigenaar van multinational SFX Entertainment, die eerder al de internationale concertgigant Live Nation oprichtte, heeft zijn oog laten vallen op het bedrijf achter Tomorrowland. Sillerman wil met een budget van zo’n 800 miljoen euro wereldwijd verschillende dancefestival-organisatoren opkopen én omvormen tot één internationale grootspeler. Als dat ook met ID&T gebeurt, mogen de Vlaamse bedenkers van Tomorrowland -de broers Manu (31) en Michiel Beers (34)- zich in één klap multimiljonair noemen. Het was ook Live Nation dat in 2001 ook On The Rox en Sound & Vision opkocht -de bedrijven achter Herman Schueremans en Rock Werchter- en evenzeer royaal betaalde voor de andere Belgische organisator Make It Happen van Paul ‘Boogie Boy’ Ambach. Toen Herman Schueremans en Paul Ambach hun concertorganisaties in 2001 aan SFX verkochten, kregen ze daar -weliswaar in Belgische frank- een cheque ‘met een bedrag van negen cijfers’ voor.” (Het feit dat een van de broers Beers gehuwd is met de dochter van Herman Schueremans maakt een eventuele keuze om gelijkaardige financiële wegen te volgen met Tomorrowland er alvast een stuk gemakkelijker op. km)

‘Onduidelijk aandeelhouderskluwen’ bij Tomorrowland

Op 22 maart van dit jaar meldt De Tijd, op gezag van haar collega De Standaard: “Moederholding Tomorrowland in Amerikaanse handen. De Amerikaanse concertpromotor SFX neemt driekwart van de aandelen over van de Nederlandse dansfeestorganisator ID&T. ID&T is mede-eigenaar van het Belgische Tomorrowland. ID&T bezat de helft van de aandelen van de organisatie achter Tomorrowland. De rest was in handen van de broers Manu en Michiel Beers. Het bod van SFX waardeert ID&T nu op 130 miljoen dollar. Hoe het kluwen van de aandeelhoudersstructuur van Tomorrowland voortaan in elkaar zit, is nog niet helemaal duidelijk.”

Twee maand later vernemen we via dezelfde krant dat ‘Tomorrowland weer 100 % Belgisch is’. “Manu en Michel Beers, de Belgische broers achter Tomorrowland”, aldus De Tijd van 18 mei 2013, “hebben de aandelen die entertainmentreus SFX bezat in hun festival teruggekocht.”
Mogelijk hebben de verschuivingen in de jaarbalans van ID&T België in 2012, waar een bevriende economist mijn aandacht op trok met deze grote operatie te maken. Maar geruststellend zijn deze bevindingen alvast niet voor onze provincie, wiens subsidie aan de brug voor de helft (1 miljoen) ook bestaat uit een lening die tussen 2014 en 2023 met intrest, à rato van 110.000 euro per jaar, door ID&T BVBA zou moeten terugbetaald worden.

Lenen aan een kaalgeplukt bedrijf

Zit er in het dossier ook maar enig advies van onze Dienst Financies over de aandeelhoudersstructuur en de kredietwaardigheid van de partner waaraan we 1 miljoen niet terug te betalen subsidie verlenen plus 1 miljoen als lening? Ongelooflijk maar waar: geen woord daarover.
Nochtans zal een eerstejaarsstudent bedrijfseconomie in de jaarbalans van 2012 niet alleen opmerken dat er 1,5 miljoen winst als dividenden werd uitgekeerd maar ook dat het eigen vermogen van het bedrijf van 1,13 miljoen daalde naar 22.000 euro. ID&T werd m.a.w. kaalgeplukt. Tegelijk stegen de schulden van 2.434.6422 naar 6.211.266 miljoen euro (+ 3,8 miljoen). Gevolg: de solvabiliteitsgraad van de firma (eigen vermogen/totaal passief = vooral schulden) daalde tot 0,35%. De norm voor een financieel gezond bedrijf is minimum 50 procent, vanaf 25% gaan de alarmlichten aan. De ‘partner’ van onze provincie zit aan een solvabiliteitsratio van… 0,35 procent. Zijn schulden bedragen 282 maal het eigen vermogen! De financiële structuur dus van een spookbedrijf, rijp om op elk gewenst ogenblik failliet te laten gaan. Geen enkele bank zou er aan denken aan zo een bedrijf 1 miljoen te lenen, maar wél dus ons provinciebestuur dat overal uitbazuint dat we voorzichtig moeten omspringen met overheidsmiddelen Wat als ID&T morgen met zo’n klein eigen vermogen failliet gaat? Aan de mogelijk nieuwe vennootschappen waarin de aandelen van Tomorrowland nu geparkeerd zijn kan men dan niet raken. Puur zakelijk geknoei is dit. Of erger: bewust gesjoemel.

Huur ongewijzigd: 60.000 euro van 2011 tot 2023

Andere belangrijke vragen waarover de gedeputeerden geen enkel advies gevraagd hebben aan de dienst Financies zijn:
* Wat is de autofinancieringscapaciteit van het bedrijf ID&T en/of van andere bij TML betrokken vennootschappen voor het project ‘kunstbrug’?
* Welke omzet en winsten kunnen gegenereerd worden door resp. een dubbel festival (2 WE’s) en een gewoon festival (1 WE)?

* Volgende vraag betreft de zogezegde jaarlijkse “gebruiksvergoeding” te betalen door Tomorrowland.
Sinds 2011 bestaat die uit:
– 15.000 € ‘bouwperiode’ (-vergoeding)
– 45.000 € ‘huurprijs’
– 32.000 € ‘tickets’ gratis voor het provinciebestuur (meer daarover verder)
Totaal: 92.000 €.
Vanaf nu wordt voor een dubbel weekend extra betaald door TML: 45.000 € huurprijs voor 2de WE (totaal 2 x 45.000 E) en extra 10.000 euro gratis tickets voor de provincie (totaal 42.000 euro tickets).
In het besluit en de bijhorende tabel wordt nu gesproken van een ‘verhoging van de huurprijs’ in de volgende tien jaren met 110.000 euro per jaar, waardoor men uitkomt op een ‘202.000 € voor 1 weekend en 267.500 € (voor een dubbelfestival met 2 weekends). Maar… die 110.000 euro extra wordt meteen tien jaar lang afgetrokken als ‘interne aflossing van de 1 miljoen lening van de provincie voor 25% van de brug’! Besluit: ondanks de prijsverhoging van de tickets (+ 27%) en de verdubbeling van het bezoekersaantal (2 x 180.000) blijft de eigenlijke huurprijs tien jaar lang op de aloude 45.000euro voor een weekend + 15.000 euro voor bouwperiode (eenmalig, ook bij 2 weekends). Vereenvoudig: 60.000 schamele eurootjes voor een festival van een weekend.
Bijkomende vraag in dit verband. Zijn die 60.000 euro vergeleken met, of getoetst aan, de vergoedingen die Sportpaleis) vraagt aan organisatoren van evenementen met enigszins vergelijkbare ticketprijzen? We weten wel dat het Sportpaleis overdekt is en permanent sanitair heeft maar anderzijds bedraagt de maximumcapaciteit daar slechts 16 à 23.000 personen per dag.”

32.000 euro gratis tickets : gedeputeerden als wilde weldoeners

Wat het meerekenen van ‘gratis tickets’ voor het provinciebestuur bij de ‘gebruiksvergoeding’ betreft. Hier volgt een bedenking die ik tijdens mijn interpellatie zelf niet heb uitgesproken, omdat ik dacht dat andere partijen dit wel zouden aankaarten. Niet zo. Dus doe ik het hier als intermezzo. Die 32.000 euro tickets voor de provincie, in geval van een weekend festival, en de 42.000 euro in geval van twee, bij de ‘gebruiksvergoeding’ rekenen is meer dan een eufemisme. Daarvan komt geen cent ten goede aan de provincie en haar recreatiedomeinen. Dat zijn tickets die door het provinciebestuur volgens tot nu toe onbekende en onbestaande regels, en zonder enige verantwoording achteraf, naar goeddunken mogen verdeeld worden. Naar verluidt vooral door de gedeputeerden die hiermee aan ‘netwerking’ kunnen doen. Voor wie? Voor welke belangen? Over hoeveel tickets gaat het? Ook hier geen transparantie. Al naar gelang het om een jaar van 32.000 of 42.000 euro gratis tickets gaat kan men schatten dat het provinciebestuur zo tussen de 300 en 500 tickets kan bekomen en uitdelen. Afhankelijk van het feit of het om een combiticket voor een weekend gaat of dagtickets er van uitgaande dat de provincie, zoals een beperkt aantal inwoners van Boom en Rumst, ook wel circa 30% reductie zal krijgen op de respectievelijke weekend-combi-prijs (172,5 €) en de dagprijs (70,5 €).

Dat de twee partijen, die ook in de vorige legislatuur, in de oppositie zaten (Groen en VB) over al deze zaken blijkbaar nooit vragen stelden wekt op zijn minst verwondering. Nu, ja, Kristof Calvo, zag er zelfs geen graten in een ticket te ontvangen, niet eens van het parlement of de provincie, maar van tabaksreus en TML-sponsor Camel.

De PVDA+ heeft op het vast bureau van de provincieraad alvast duidelijk gemaakt dat er een grondige discussie moet komen 1) over de wenselijkheid van een beperkt aantal gratis tickets, in het kader van een ‘toezichtsfunctie’, voor evenementen op locaties van de provincie (dus bijvoorbeeld ook voor het Sportpaleis – Night of the Proms, sportmanifesaties e.a.), en zo ja 2) over de opstelling van strikte regels hoe die dan eventueel onder provinciebestuur, personeel en raadsleden moeten verdeeld worden.

Gemeenten Boom en Rumst krijgen 1,4 miljoen

Mijn tussenkomst heb ik dan zo vervolgd:

“Geachte collega’s,
Er is nog een andere vraag die door onze dienst Financiën niet onderzocht werd. Is de gebruiksvergoeding van 60.000 euro (voor 1 weekend) voor De Schorre (provincie) ook getoetst aan de bedragen die de gemeentebesturen van Boom en Rumst dit jaar als injectie krijgen?
Naar ik uit betrouwbare bron vernam zouden de twee gemeenten dit jaar elk maar liefst 800.000 euro krijgen van ID&T in ruil voor het toestaan van een dubbelfestival. De burgemeester van Rumst Wendy Weckhuyzen (CD&V, die halverwege de legislatuur haar sjerp zal afstaan aan een N-VA’er, km), hier aanwezig als provincieraadslid, kan ons allicht preciezer inlichten. (Inmiddels is op de gemeenteraden van Boom en Rumst bekend gemaakt dat deze gemeenten dit jaar een financiële injectie van Tomorrowland krijgen van respectievelijk 900.000 euro en 527.000 euro. En in de daaropvolgende jaren telkens respectievelijk 50.000 en 37.000 euro. De sp.a-Groen-fractie spreekt in Rumst over een ‘afkoopsom’. km)
Wat die toelating betreft voor een dubbelfestival van twee weekends nog dit. Op de vergadering van de buurtbewoners verklaarde de burgemeester van Boom, Jeroen Baert (N-VA) : “Zolang ik burgemeester ben is deze toelating voor twee weekends eenmalig”. Blijkbaar gaat hij er van uit dat hij in 2018 niet herverkozen wordt want in het voorliggende provinciebesluit staat wel degelijk dat toelating verleent wordt voor een dubbelfestival bij elk lustrum jaar. Dus ook in 2019 en 2014 (de gebruiksovereenkomst loopt tot 2028).

Wetgeving op overheidsopdrachten gevolgd?

Vervolgens, waar is onze juridische dienst in heel deze zaak? Gedeputeerde Bruno Peeters antwoordde mij: “De provincie kan volgens een KB van 15 juli 2011 onder bepaalde voorwaarden subsidie verlenen aan privaatrechtelijke entiteiten voor bouwwerken, zonder dat de wetgeving op de overheidsopdrachten toegepast dient te worden (o.m. minder dan 50 % subsidiëring).”

Wat is de werkelijke kostprijs van de brug? En zit men met een participatie/subsidie van 2 miljoen echt onder de 50% van de reële kostprijs? Ik vernam dat sommigen in de kunstwereld van plan zijn deze vraag aan de Vlaamse bouwmeesters voor te leggen. Hoe dan ook, we vinden in het dossier daarover alleen berekeningen van het bureau van AQ en het door hem en ID&T geëngageerde studiebureau maar geen enkele beoordeling van onze DIN (Dienst Infrastructuur) daarover.

Contestatie en petitie in de kunstwereld

Tenslotte waar zat onze dienst Cultuur in dit verhaal van de zogenaamd kunstzinnige brug? Ik vind er in het dossier nauwelijks een spoor van. Nochtans kost de brug wel 4,6 miljoen euro waarvan meerdere honderdduizenden euro alleen al voor het artistieke concept. In het document ‘analyse’ (niet gedateerd) werd eerst voor ‘ontwerp & concept – intellectual property voor de kunstenaar’ en ‘communicatie en media’ (website, artbook en documentaire over de productie = internationale promotie voor Arne Quinze) respectievelijk 800.000 en 300.000 euro voorzien (totaal 1,1 miljoen). In het document ‘Offerte’ (ook niet gedateerd) dat uitkomt op de finale prijs van 4,6 miljoen euro wordt voor die twee onderdelen – ‘concept fee’ en ‘communicatie-media’ respectievelijk 270.000 en 143.000 euro voorzien (totaal 413.000 euro). Voor een kunstwerk van dergelijke bedrag zou elke andere beeldende kunstenaar langs een strenge selectie op basis van de regels van het kunstendecreet moeten passeren. Niet zo voor Arne Quinze en de multimiljonairs van ID&T. De uiteindelijke weerhouden uitgave voor ‘communicatie en media’ (143.000 euro) dient voor niets anders dan om met een via you tube internationaal te verspreiden documentaire over de constructie van de brug, de uitgave van een ‘artbook’ en een website reclame te maken voor de werken van Arne Quinze. Uiteraard aan de door het provinciebestuur valselijk met 4 miljoen euro verhoogde ‘referentieprijs’ voor de brug van Tomorrowland.

Geen wonder dat de 2 miljoen van onze provincie voor deze heren ook volop beroering wekt in de kunstwereld.
Over het al dan niet artistieke waarde hebben van een kunstwerk, en zijn kostprijs, kan men oeverloze discussies houden. En ik ga mij daar – als niet-expert – niet in mengen.
Ik leg u alleen ter overweging voor:
1) dat het kritische artikel van kunstkenner en –criticus Robrecht Vanderbeeken in De Wereld Morgen hier
inmiddels al 25.000 maal is aangeklikt.

2) dat meer dan 100 mensen, overwegend kunstenaars, een petitie hebben ondertekend.
Daarbij klagen zij aan Beeldende kunstorganisaties kunnen in de provincie Antwerpen maximaal een subsidie aanvragen van 500 € via een omslachtige administratieve procedure. Plots zijn er nu via de achterpoort miljoenen beschikbaar: kunstenaar-marketeer Arne Quinze krijgt via via 2 miljoen € cadeau “

Onder de ondertekenaars : Guillaume Bijl, Ria Pacqué, Mark Swysen (allemaal stichtende leden van het NICC, steunpunt van kunstenaars), Johan Grimonprez (internationaal topkunstenaar met wereldberoemd documentairewerk ‘dial history’), Rolf Quaghebeur (artistiek directeur argos brussel), Ugo Dehaes (belangrijk choreograaf) Einat Tuchman (initiatiefnemer van State of the arts, een recente belangenbehartiger van kunstenaars), Jasper Rigole (onlangs op de canvasconnectie)

Stemmen over de ‘artistieke waarde’

Tot slot leg ik jullie enkele oordelen voor van mensen uit de kunstwereld over Arne Quinze en zijn galerijhouder – zelf heb ik niet de achtergrond om me er in te mengen. De meeste haal ik uit het hoger geciteerde artikel van Rob Vanderbeeken:

Zo klasseerde Jan Hoet onlangs Arne Quinze bij “de kunstenaars die commerçanten zijn geworden” (De Standaard, 28/9/2013, blz. 59).
Over zijn galerijhouder had Jan Hoet een jaar eerder al gezegd: “Guy Pieters is een onbetrouwbare figuur. Altijd al geweest. Dit heeft niks met de ethiek van de kunst te maken.” (artikel ‘Jan Fabre gaat in zee met omstreden zakenman’, De Morgen, 8 Feb. 2012, blz. 5).

Het is jullie allicht bekend dat ook de dure rode fluo-beeldengroep die Arne Quinze in Oostende op het Zeeheldenplein neerpootte al een jaar lang stromen kritiek heeft uitgelokt vanuit de artistieke wereld. En niet vanwege de minsten. Lieven Van den Abeele, verbonden aan het Museum voor Schone Kunsten van Gent en kunstrecensent voor De Witte Raaf schreef hierover onder de titel ‘De koning der kladsteden’ in De Standaard van 29 juni 2012 (blz. 22): “De discussie over wat kunst is en wat niet is een filosofische discussie die deel uitmaakt van de reflectie over kunst binnen de kunst. Daarom zal men ook nooit tot een definitieve consensus komen, maar het onderscheid tussen goede kunst en slechte kunst is wél gemakkelijk te maken. (…) In die context is Rock strangers van Arne Quinze niet alleen een gesloten maar ook een autoritair kunstwerk. Het leent zich niet tot interpretatie en het enige wat het uitdrukt is de macht van de opdrachtgever waar het voor staat, een opdrachtgever die niet de kunst maar alleen zichzelf promoot.”

Laat mij, om uw reflectie te stimuleren, op de 2 onderstaande dia’s nog volgende mening meegeven over diezelfde ‘Rock Strangers’. Ze is mij bezorgd door, Marc Jambers, beeldhouwer en eredocent van de Koninklijke Academie voor Schone kunsten van Antwerpen:

Marc Jambers: “De naam van het plein zelf en het monument van de Antwerpse beeldhouwer Willy Kreitz (1951) is een ode aan de visserij. Een ode aan de vissers die alle dagen uitvoeren en varen, en een herinnering aan hen die tijdens hun werk hun graf in de golven vonden…”

En Marc Jambers vervolgt: “Ik ervaar het beeldhouwwerk van Arne Quinze op deze plaats als ‘een zonevreemde installatie’. Het werpt zich op als een ongemanierde en brute alleenheerser die alleen maar voor zichzelf neemt en niets overlaat. Het zegt dat het wil dialogeren maar het laat er totaal geen ruimte voor en snoert de mond nog voor je hem kan openen. Het denkt dat het de golven kan bedwingen maar daar is het net te klein voor en ieder maatje groter zou nog steeds net te klein zijn.”
En, speciaal voor sp.a-fractieleider Frank Geudens, die vorige week, de foute kunstdeal van onze deputatie met ID&T en Arne Quinze ‘een prima werkwijze’ noemde geef ik de verschillende zienswijze hierover ter overweging van Daan Anthuenis. Deze dichter en ex-sp.a-schepen van cultuur in Sint Niklaas postte op mijn Facebookpagina: “Het kunstwerk is geen ‘brug’ maar een netwerk tussen opportunistische politici, hebberige artiesten en mediageile organisatoren – wanneer wordt het afgebroken? Gedenk Brugge!”

De maquette versus de realisatie

Tot slot, geachte collega’s, wil ik de artistieke zielen onder u toch even confronteren met de mooie maquette van de ‘kunstbrug’ zoals ze op de door de provincie verspreide promofolder staat en de foto’s in het bouwdossier. (Die maquette wordt in het dossier trouwens begroot voor een kunstwaarde van maar liefst 50.000 euro).

Op de promofoto staan langsheen de brug, als het ware op cocktailprikstokjes, wapperende witte boomkruinen. Op de foto’s van de echte ontwerpen gaat het om ‘stalen bomen’ die er helemaal anders uit zien. En de brug en haar accessoires zagen er op de niet gefatsoeneerde foto’s van de maquette zo uit. ‘Lamentabel’, luidde het commentaar van een bekende kunstenaar aan wie ik ze toonde.

Tomorrowland heeft morele plicht Mano Mundo te redden

Tot slot wil ik een, allesbehalve kunstmatige link leggen, met het afgeschafte gratis wereldculturenfestival Mano Mundo.
Kan en moet, hoe dan ook, het provinciebestuur niet bekomen dat ID&T en Cie (TML) vanaf nu een jaarlijkse sponsor- of andere bijdrage ter grootte van 200.000 € geven om het gratis festival Mano Mundo in stand te kunnen houden?
Wat ID&T, in een grotere orde van grootte, doet voor de gemeentebesturen van Boom en Rumst moet ook mogelijk zijn voor Mano Mundo. Dit is gewoon een morele plicht, een kwestie van solidariteit, met diegenen die De Schorre als uitstekend festivalterrein op de kaart hebben gezet en die al 16 jaar aan belangeloze promotie van internationale solidariteit en eenheid werken.
Ik ving trouwens geruchten op dat hiertoe al spontane bereidheid zou bestaan hebben bij ID&T.

Het festival Mano Mundo redden is perfect mogelijk. Voor een provinciebestuur die zich in haar bestuursakkoord sterk maakt te zullen verder werken aan diversiteit en solidariteit is dit een plicht.