Kris Merckx – stichter GVHV, ex-provincieraadslid PVDA

Neen, wij hebben niets tegen vermaak op festivals of tegen fraaie fietsbruggen. Toch zullen de Antwerpse provincieraadsleden van de PVDA+ zondag afwezig blijven op de inhuldiging van de kunstbrug van Arne Quinze (AQ) op het provinciaal domein De Schorre in Boom. Reden: wij hebben ons van meet af aan verzet tegen de megasubsidie van 2 miljoen euro die ID&T, het bedrijf achter het Tomorrowland, voor dit project gekregen heeft vanwege het provinciebestuur. Een bestuur dat tegelijk ongenadig snijdt in sociale en culturele initiatieven waaraan dit geld wel besteed had moeten worden. Daarom bedanken we dus voor de uitnodiging en vragen we tegelijk bij het Rekenhof een onderzoek naar deze dure en foute kunstdeal. We vatten het onfrisse verhaal nog eens samen in onderstaand perscommuniqué.

Naar aanleiding van de officiële inhuldiging van de kunstinstallatie ‘One World’ verspreidde de PVDA+ volgend perscommuniqué: “Voor alle duidelijkheid: de PVDA+ heeft niets tegen festivals en mooie fietsbruggen en ze heeft de bezoekers van Tomorrowland ook altijd hun vermaak gegund. Ons verzet sloeg en slaat uitsluitend op de megasubsidie die onze armlastige provincie aan dit kunstenproject van Tomorrowland en AQ toekende, op de onregelmatigheden en manipulaties die daarbij hebben plaatsgegrepen en op de buitensporige kostprijs van het project. We zetten onze vijf bezwaren nog eens op een rijtje.

Het eerste gedeelte van de fiets- en voetgangersbrug.

Dit geld had Modem en Mano Mundo kunnen redden

1. – Het kan niet dat het provinciebestuur (N-VA, CD&V en sp.a) twee miljoen euro schenkt aan de superrijken Tomorrowland en Arne Quinze terwijl zij elders zeer zwaar snijdt in de sociale en culturele sector. Denk aan de dramatische afbouw van het Gouverneur Kinsbergencentrum (diagnose en advies voor kinderen met autisme en andere ontwikkelingsstoornissen) waar onlangs ook de dienst Modem, voor hulp bij problemen met communicatie en computergebruik, werd geliquideerd. Denk ook aan de afschaffing van het gratis wereldculturenfestival Mano Mundo dat 15 jaar lang op hetzelfde provinciaal domein De Schorre doorging. Twee miljoen is een gigantisch bedrag. Met 2 miljoen euro had men alle activiteiten van het Gouverneur Kinsbergen nog minstens vier jaar langer integraal kunnen verderzetten of het festival Mano Mundo nog tien jaar lang kunnen in stand houden. Het provinciebestuur van N-VA, CD&V en sp.a verkoos daarentegen miljoenen te schenken aan mensen die het allesbehalve nodig hebben.

Het bedrijf achter Tomorrowland keerde in 2011 en 2012 al bijna 4 miljoen winst uit. Dat was voor het dubbelfestival van 2014.

Het bedrijf ID&T (Tomorrowland) schept, zeker na het dubbelfestival van dit jaar, geld met hopen. Allicht nog veel meer dan in 2011 en 2012 toen het al 4 miljoen euro dividenden kon uitkeren aan haar vier aandeelhouders. Arne Quinze werd, van zijn kant, door wijlen kunstkenner Jan Hoet, omschreven als een van de meest ‘commerciële’ exponenten van de hedendaagse beeldende kunst. Indien Tomorrowland deze kunstbrug wenste om een meerwaarde te geven aan haar festival dan had ze die perfect volledig zelf kunnen financieren. Dat die brug ook een waarde kan hebben voor andere activiteiten op De Schorre zou dan slechts een kleine compensatie geweest zijn voor de belachelijke lage gebruiksvergoeding die dit megafestival nog altijd maar moet betalen aan het provinciale domein (100.000 euro).

Klacht bij Rekenenhof

2. Bij de toekenning van de megasubsidie werd een loopje genomen met de regels die gelden bij overheidsopdrachten voor bouwwerken en voor de aankoop van kunst. Of er werden procedures bedacht om ze te omzeilen. Zo werd de offerte voor het project miraculeus verminderd van 9 miljoen naar 4,6 miljoen euro. Daardoor kon het net beantwoorden aan twee voorwaarden die de EU-richtlijnen stellen om te ontsnappen aan de verplichting tot openbare aanbesteding. Met name dat het bedrag van 5 miljoen euro niet mag overschreden worden en dat de overheidssubsidie niet meer mag bedragen dan 50 procent. De 2 miljoen subsidie (of 44% van de totale kostprijs van 4,6 miljoen) blijft zo ook onder die grens. In een brief aan de voorzitter van het Rekenhof zal de PVDA+ zijn aandacht trekken op deze en andere onregelmatigheden

1 miljoen voor 1 kunstenaar: ongezien

3. Een miljoen voor een kunstwerk van een kunstenaar is gigantisch veel. Het kan niet dat een armlastige provincie dat subsidieert.

De sculptuur van AQ wordt geplaatst. Kostprijs: concept en maquette 270.000 €, realisatie 610.000 €

De kost van de realisatie van de louter artistieke elementen van de kunstbrug bedraagt 1,15 miljoen euro.

Afgesplitste kosten voor de loutere kunstelementen van de brug. De 180.000 € voor de Zumtobel-verlichting, die een ‘sacrale kathedrale sfeer moet opwekken’ kan daar nog aan toegevoegd worden.

Een miljoen voor de aankoop van een kunstwerk van een beeldende kunstenaar (AQ), dat is meer dan de 636.000 euro die de Vlaamse overheid in 2012 besteedde aan de ondersteuning van ALLE beeldende kunstenaars samen. De verontwaardiging hierover gaf aanleiding tot een petitie ‘Wij willen eerlijke cultuursubsidies in Antwerpen!’, ondertekend door heel wat bekende namen uit de kunstwereld.

Fietsbrug met fabuleus prijskaartje

4. De kostprijs van deze fietsers- en voetgangersbrug is aberrant hoog. Ook wij vinden een sierlijke brug in een park of natuurgebied, zeker als ze gedeeltelijk over een waterpartij loopt, een meerwaarde. Maar dan wel aan een redelijke prijs. Welnu, mensen, zowel uit de sector van de openbare als de private bouwwerken, vallen achterover als zij de kostprijs horen van de brug op De Schorre: 4,6 miljoen euro, exclusief BTW.

Geen enkele vergelijkbare fietsers- en voetgangersbrug, gemaakt uit hout en staal, komt qua prijs ook in maar de buurt. Zo kosten de twee recreatiebruggen die in Beveren en Alveringem de brede waterloop de Ijzer overspannen slechts 455.000 euro. De twee nieuwe fietsbruggen in Mechelen – een over de Zenne en een over het Kanaal Leuven-Dijle met een beweegbaar deel voor de scheepsvaart – kosten samen 1,4 miljoen euro. Ander vergelijkingspunt: de zoveel complexere nieuwe boogbrug die thans in Oelegem over het Albertkanaal wordt aangelegd kost 6,8 miljoen euro, dus amper 47% meer. Nochtans gaan over die brug niet alleen fietsers en voetgangers passeren, maar duizenden personen- en vrachtwagens per dag. (1)

Manipulatie van prijzen op kunstmarkt

5. Wij laken de desinformatie over de werkelijke prijs van de kunstbrug met als doel de prijszetting van de kunstenaar en zijn galerij in de markt te verhogen. De medewerking van het provinciebestuur daaraan was ronduit ondeontologisch. In de brochure die het provinciebestuur en Tomorrowland over het kunstbrugproject verspreidden stond in grote letters ‘aankoopwaarde 8,7 miljoen €’. (Zie de afbeelding 3 in dit eerdere artikel, km) In het subsidiebesluit van de provincie staat dat de werkelijke kostprijs 4,6 miljoen € bedraagt. De kunstenaar wilde evenwel dat naar buiten een bedrag van 8,7 miljoen euro zou gecommuniceerd worden. Om dit als referentieprijs te kunnen gebruiken voor gelijkaardige toekomstige nationale en internationale opdrachten, onder meer in China en Frankrijk. Dat is manipulatie van de kunstmarkt ten koste van het brede middenveld van andere kunstenaars.

Gulle geldschieter Provincie Antwerpen liet ook een boodschap laseren: ‘Groot genoeg om veel te doen’… Ja, voor de groten, niet voor de kleintjes.

Het provinciebestuur heeft, in de buurt van het kunstwerk Natural Chaos, voor eigen rekening een grotere boodschap in een paar planken van de brug laten laseren. Die luidt: ‘Provincie Antwerpen. Groot genoeg om veel te doen, klein genoeg om veel te betekenen’. Met de megasubsidie aan Tomorrowland en AQ heeft het huidige bestuur inderdaad bewezen groot genoeg te zijn om veel te doen voor groten… die het niet nodig hebben. Voor de PVDA+ is heel deze onbetamelijke affaire allesbehalve afgehandeld. In het kader van ons verzet tegen het harde asociale beleid, dat kleintjes treft en superrijken in de watten legt, zullen we de 2 miljoen subsidie voor TML blijven aanvechten. Met als doel ze alsnog te recupereren voor sociale en culturele initiatieven die ze echt nodig hebben.”

Kris Merckx Provincieraadslid, fractievoorzitter PVDA+ (2)

(1) Die prijs van de brug over het Albertkanaal in Oelegem omvat de verwerking van 950 ton staal en 1400 ton gewapend beton, de aanleg van twee rijstroken van elk 3, 3 meter, een rotonde en twee fietspaden, de verbreding van het kanaal onder de brug evenals de afbraak van de oude oevers en de aanleg van nieuwe kades. Er wordt al maandenlang met een groot aantal mensen aan gewerkt. Ze is op geen enkele wijze te vergelijken met de relatief eenvoudige fietsers- en voetgangersbrug in De Schorre.

(2)Wie dit dossier grondiger wil uitspitten verwijs ik naar de artikels over dit onderwerp op deze blog sinds december 2012. Zij bevatten meer gegevens, foto’s en officiële documenten. Of u mag mij ook persoonlijk contacteren kmerckx@provincieantwerpen.be of 03/829.18.77